Państwo i społeczeństwo późnośredniowiecznej Polski : Antoni Gąsiorowski
Państwo i społeczeństwo późnośredniowiecznej Polski : Antoni Gąsiorowski
Opis książki historycznej Antoniego Gąsiorowskiego pt. Państwo i społeczeństwo późnośredniowiecznej Polski : Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi z pozoru przyczynkami, zalecały się jako wzorcowe przykłady analizy. W zbiorze umieszczono ostatecznie 31 tekstów z lat 1966–2010 oraz bibliografię publikacji Antoniego Gąsiorowskiego za lata 1957–2021.
Spis treści
Wprowadzenie (Tomasz Jurek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Nota edytorska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Bibliografia publikacji Antoniego Gąsiorowskiego za lata 1957–2021 . . . . 29
I. Sądy i administracja
„Districtus” w Wielkopolsce początków XIV wieku. Z zagadnień zarządu
terytorialnego Polski średniowiecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Uwagi o mniejszych kasztelaniach wielkopolskich XIII–XV wieku . . . . . 82
Castellanus. Przyczynek semazjologiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Wójt i starosta. Ramię monarsze w polskim mieście średniowiecznym . . 132
Początki sądów grodzkich w średniowiecznej Polsce . . . . . . . . . . . . . 140
Tak zwane prawo wieczności w dawnej Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Kancelarie ziemskie i grodzkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
II. Elity
Czynniki rozwarstwienia stanu szlacheckiego w średniowiecznej Polsce . . 227
Rotacja elity władzy w średniowiecznej Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Dobrzy i podlejsi. Przyczynek do dziejów kary w późnośredniowiecznej
Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Kariera Piotra Polaka z Lichwina (1428–1441) . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Husyty Abrahama Zbąskiego działalność publiczna . . . . . . . . . . . . . 299
Hrabiowski tytuł Leszczyńskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Kanonicy włocławscy w najstarszej metryce kapitulnej (1435–1500) . . . . 319
Circumspecti ac illuminati viri. Adwokaci gnieźnieńscy początków
XV wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Członkowie władz Kalisza w pierwszej połowie XV wieku . . . . . . . . . . 373
III. Rex ambulans
Podróże panującego w średniowiecznej Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Stacje królewskie w średniowiecznej Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
Gniezno monarsze i Gniezno biskupie w średniowieczu. Problem
rezydowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
IV. Poznań
Dysponenci władzy w późnośredniowiecznym Poznaniu . . . . . . . . . . 487
Walki o władzę w Poznaniu u schyłku wieków średnich . . . . . . . . . . . 504
Ludność napływowa w strukturze społecznej późnośredniowiecznego
Poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
Monarsze przywileje dla miasta Poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
V. Uniwersytet Krakowski
Nad najstarszą Metryką najstarszego polskiego uniwersytetu. Album
studiosorum Universitatis Cracoviensis 1400–1508 . . . . . . . . . . . . 547
O mieszczanach studiujących na Uniwersytecie Krakowskim
w XV wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
Bylina i inni. Dziekani Wydziału Sztuk krakowskiego uniwersytetu
w XV wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
Skąd pochodził krakowski pisarz miejski Mikołaj Jaskier? . . . . . . . . . . 601
Nazwisko rektora Stanisława z Brzezin (zm. 1492), czyli o lapsusie
Józefa Muczkowskiego (i moim) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608
VI. Miscellanea
Spory o polskie rozbicie dzielnicowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
Donacje Kazimierza Wielkiego dla rycerstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
Nad Bibliografią zawartości „Kwartalnika Historycznego” za lata
1887–2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
Autorskie postscriptum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
Książka historyczna ukazała się nakładem wydawnictwa Instytutu Historycznego PAN.
