MONITOR HISTORYCZNY Przegląd nowości wydawniczych literatury historycznej

Jakub Staszak : Rawicz 1919

„Czyn zbrojny powstania wielkopolskiego nie ma szczęścia w trafianiu do zbiorowej świadomości Polaków. O ile legionowa maciejówka czy błękitny mundur armii Hallera są dość powszechnie znane, to przybrana biało-czerwoną rozetką feldmyca czy późniejsza wielkopolska rogatywka wciąż muszą przebijać swą drogę do narodowej pamięci. Podobnie jest z powstańczymi bitwami. Trwające ponad półtora miesiąca walki, w których uczestniczyła artyleria i pociągi pancerne, ciągle nie są powszechnie znane, a nierzadko...

Piotr Żurek : Słowenia w walce o niepodległość (1980–1992). Wyjść z cienia Jugosławii

„Monografia ta jest kontynuacją książki Słowenia pod rządami Tity (1945–1980). W cieniu Jugosławii (Kraków 2017) i stanowi z nią spójną całość. Wszystkie prace naukowe autora dotyczące Słowenii powstały w ramach badań prowadzonych na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (ATH). Zasadniczym zamiarem niniejszej publikacji było przedstawienie dziejów Słowenii w okresie rozpadu Jugosławii. Tutaj początkową cezurę wyznacza data śmierci Josipa Broz Tity, a końcową moment secesji, wojny dziesięciodniowej...

Jerzy Łojek : Pisma wybrane. Wiek XVIII. Część I. Polityka zagraniczna Sejmu Wielkiego

„Głównym polem zainteresowań Jerzego Łojka jako historyka był polski wiek XVIII. „Stulecie świateł” przyniosło wielką tragedię Rzeczypospolitej – unicestwionej w myśl zasad rozbioru „całkowitego, ostatecznego i nieodwołalnego”, jak głosiła preambuła do antypolskiej tajnej konwencji prusko-rosyjskiej z 9 stycznia 1797 roku. Dlaczego tak się stało? Czy bieg wypadków był nieunikniony? Co o tym wszystkim może powiedzieć historyk? Interpretacja Łojka wciąż wywołuje spór wśród historyków. Wznowienie jego prac Geneza i upadek...

Damian K. Markowski : Dwa powstania. Bitwa o Lwów 1918

„Duchowa stolica ziem polskich w ogniu walk Pasjonująca historia dramatycznej bitwy o wielonarodowy Lwów Pierwszego listopada 1918 roku we Lwowie wybucha powstanie zbrojne koordynowane przez tajny Ukraiński Komitet Wojskowy. Skierowane jest bezpośrednio przeciwko upadającym władzom austriacko-węgierskim, jednak nie mniej ważnym celem staje się udaremnienie zajęcia Lwowa przez polskie władze. W obronie polskich interesów występują samorzutnie pojedyncze grupy wojskowych oraz ochotników cywilnych. Miasto staje się terenem zaciętej walki,...

Ryszard Kaczmarek : Powstania śląskie 1919-1920-1921

„Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków. Ryszard Kaczmarek, niezrównany znawca historii Ślązaków, określa...

Kazimierz Sokołowski : Dziennik 1920

„Dziennik 1920 ukazuje słowami dziewiętnastolatka obyczajowość polskiej inteligencji sprzed stu lat. Jest niezwykłym świadectwem postrzegania odpowiedzialności wobec Ojczyzny, prawdziwą lekcją patriotyzmu, bardzo potrzebną nam wszystkim – współczesnym Polakom. […] Dziennik pokazuje z jednej strony dziewiętnastolatka sprzed prawie wieku podobnego, w pewnym stopniu, do współczesnego młodego chłopca, z drugiej natomiast człowieka znacznie bardziej dojrzałego – prawdziwego patriotę, dla którego Ojczyzna jest największą wartością. Szczęśliwy bieg historii sprawił, że dzisiaj młodzież...

Janusz Małłek : Historia Norwegii (do roku 1814)

„„Historia Norwegii (do roku 1814)” to pierwsza na polskim rynku wydawniczym akademicka książka poświęcona dziejom tego kraju. To poniekąd także duża część historii całej Skandynawii, gdyż na przestrzeni wieków Norwegia niejednokrotnie dzieliła wspólną historię z Islandią, Danią i Szwecją. Autor wychodzi od pradziejów Norwegii, przedstawia wyprawy wikingów, początki państwa norweskiego, walki o utrzymanie jedności państwa czy proces chrystianizacji. Następnie omawia dzieje monarchii, wojen domowych, unii politycznych oraz...

Chris McNab : Armia Hitlera.

„Wehrmacht i inne związane z nim formacje w bogato ilustrowanej monografii. Hitlerowski Wehrmacht narodził się w pozornie najbardziej niesprzyjających okolicznościach. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej oraz rozwiązaniu towarzyszących wchodzeniu w okres pokojowy sporów zwycięscy alianci w czerwcu 1919 roku, na mocy traktatu wersalskiego, narzucili Niemcom wiele restrykcji. Niemieckie wojska, złożone z prawie ośmiu milionów żołnierzy, miały zostać zredukowane do bardzo niewielkich sił zbrojnych – postanowiono, że do...

Chris Wickham : Średniowieczna Europa

„Frapująca i przystępna synteza wiedzy o średniowieczu – epoce, w której tworzyły się fundamenty współczesnej Europy. Chris Wickham ze swadą i klarownie opisuje trwające tysiąc lat średniowiecze – epokę obfitującą w burzliwe wydarzenia i przełomowe przemiany. Prezentuje świat władców, papieży, mistyków, teologów i rycerzy, ale też mieszczan, kupców i chłopów. Pokazuje ekonomiczne i polityczne podstawy średniowiecznej Europy, a także wzorce zachowań i różne aspekty średniowiecznej kultury. W...

Chris McNab : Orły Hitlera.

„Bogato ilustrowana historia sił lotniczych Trzeciej Rzeszy. Podobnie jak wiele innych elementów niemieckiej machiny wojennej, Luftwaffe stanowiło ukoronowanie osiągnięć niemieckiego programu zbrojeniowego. W latach 20. i na początku lat 30. niemieckie lotnictwo wojskowe  działało w utajnieniu, wobec surowych restrykcji w dziedzinie zbrojeń narzuconych Niemcom na mocy traktatu wersalskiego. A jednak za sprawą  znajdujących się za granicą biur konstrukcyjnych, cywilnych linii lotniczych oraz nazistowskich klubów szybowcowych zalążkowe siły...

Tim Newark : Pogromcy Hitlera. Architekci zwycięstwa

„Jak inżynierowie wygrali drugą wojnę światową. Wodzowie, nawet genialni i operatywni, sami nie wygrają wojny. Ta książka pozwala docenić wysiłek wojenny ludzi drugiego planu, których profesjonalizm i pomysłowość pozwoliły aliantom powstrzymać, a w ostateczności pokonać armię Hitlera i jego koalicjantów.  Bohaterami tej książki nie są dowódcy stojący na czele alianckich sił zbrojnych ani żołnierze na polu walki, ale ci, którzy wymyślili, jak w praktyce osiągnąć cele wyznaczone...

Geoffrey Hindley : Saladyn. Pogromca Chrześcijaństwa

„Błyskawiczny awans, podboje, intrygi, rycerskość i honor – oto opowieść o jednym z najsłynniejszych wodzów w historii świata. W długiej historii konfrontacji chrześcijańskiego Zachodu ze światem islamu Saladyn jest jedną z nielicznych postaci, które nawet wrogowie darzyli szacunkiem. Ten obdarzony wyjątkowym talentem politycznym, świadomy swych celów przywódca zjednoczył skłócone ze sobą kraje muzułmańskie. Podbił większość państw krzyżowców i zmierzył się z królem Anglii Ryszardem Lwie Serce w...

Ross Cowan : Ku chwale Rzymu.

„Wojownicy imperium w szeregach armii słynęli z żelaznej dyscypliny, ale byli też indywidualistami – wspaniałymi wojownikami, którzy zdobywali sławę w pojedynkach. Kierowało nimi pragnienie stania się bohaterem. Publicznie chwalili się bliznami po ranach odniesionych w walce. Ci sami ludzie wojny czytali z zapałem dzieła filozofów, spisywali wojenne dzieje i recytowali poezję. Autor przedstawia tych nie znających litości dla wroga bohaterów, którzy przyłączyli rozległe tereny do Imperium Rzymskiego....

Radosław Sikora : Husaria. Duma polskiego oręża

„Kopie skrzydlatych jeźdźców dosięgną cię, zanim zdążysz zrobić im jakąkolwiek krzywdę. Jeśli przetrwasz pierwszą szarżę, Polacy zaatakują ponownie. Nie obronisz się, nawet jeśli masz piętnastokrotną przewagę. A jeśli jest was stu na jednego husarza? Nie atakuj. Przegrasz. Najskuteczniejsza jazda w dziejach świata powstała na naszej ziemi. Przez 300 lat broniła Rzeczpospolitej. Stanowiła jej kluczową siłę ofensywną i decydowała o jej najwspanialszych zwycięstwach. Na polach bitew wzbudzała strach...

Apoloniusz Zawilski : Bitwy polskiego września

„ „Wrzesień ’39 i jego bohaterowie w epickim dziele Apoloniusza Zawilskiego 1 września 1939 roku rozpoczął się nowy rozdział w dziejach ludzkości: III Rzesza zaatakowała Polskę i doprowadziła do wybuchu II wojny światowej. Władze Rzeczpospolitej nie uległy groźbom Hitlera i nie zdecydowały się na żadne kompromisy, które byłyby w rzeczywistości kapitulacją. „Tak się kończył – pisze Apoloniusz Zawilski – długi i bezkarny okres pokojowych zwycięstw Hitlera […]....

Dan Jones : Templariusze

„ „PIELGRZYMI – WOJOWNICY – BANKIERZY – HERETYCY  Historia templariuszy, najsłynniejszych świętych wojowników, to niezwykła saga o fanatyzmie, odwadze, podstępach i zdradzie. W osobie Dana Jonesa zakon znalazł wyśmienitego kronikarza. „Templariusze” to wspaniała książka!Bernard Cornwell Świeża, zręcznie napisana i frapująca opowieść o najsłynniejszym zakonie rycerskim uczestniczącym w krucjatach. Łączy naukową rzetelność i pisarski polot, prezentuje cały szereg barwnych – choć strasznych – postaci wojowników, którzy przelewali krew...

Paweł Piotr Wieczorkiewicz : Sprawa Tuchaczewskiego.

„Historia jednej z najsłynniejszych spraw epoki stalinowskiej. Marszałek Michaił Tuchaczewski, nazywany „sowieckim Bonapartem”, był jednym z najsłynniejszych dowódców Związku Sowieckiego. Jego proces i egzekucja w 1937 roku rozpoczęły masową czystkę w szeregach Armii Czerwonej. Sprawa Tuchaczewskiego, który zdaniem wielu stał na drodze Stalina do władzy absolutnej, odbiła się szerokim echem nie tylko w Związku Sowieckim, lecz również na arenie międzynarodowej. Paweł Wieczorkiewicz w swojej książce dokładnie analizuje...

Peter Hopkirk : Wielka gra. Sekretna wojna o Azję Środkową

„Przez całe niemal stulecie dwa najpotężniejsze mocarstwa ówczesnego świata – wiktoriańska Wielka Brytania i carska Rosja – prowadziły niewypowiedzianą wojnę na odludnych szlakach i pustkowiach Azji Środkowej. Biorący w niej udział ludzie nazywali tę kampanię Wielką Grą. To nietypowe opracowanie ukazuje dynamiczną historię Wielkiej Gry przez pryzmat losów młodych oficerów – zarówno brytyjskich jak i rosyjskich – którzy ryzykowali życie, biorąc udział w tej rozgrywce. Przebrani za...