Grzegorz Podruczny : Twierdze z papieru. Fortyfikacje pruskie w latach 1786–1807

Grzegorz Podruczny : Twierdze z papieru. Fortyfikacje pruskie w latach 1786–1807

„

Twierdze z papieru: historia i k0ncepcje  rozwoju fortyfikacji pruskich w latach 1786-1807

Twierdze z papieru to nowa książka Grzegorza Podrucznego – wybitnego znawcy tematu, autora (lub współautora) czterech monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych. Fortyfikacje te zaplanowano w nowej strategii Prus, jednak w przeważającej większości nie zrealizowano. Autor analizuje kontekst geopolityczny i jego dynamiczne zmiany na przestrzeni lat 1786 -1807. Szczegółowo przygląda się ewolucji teorii, praktyki wojennej i roli twierdz w praktyce wojennej II połowy XVIII w. W książce Czytelnik znajdzie opisy twierdz począwszy od twierdz śląskich, fortyfikacji górskich, twierdz na nowej wschodniej granicy Prus, fortyfikacji nadmorskich  a skończywszy na  starych twierdzach pruskich. Obok historii koncepcji projektów, można zapoznać się także jakie nowe rozwiązania wystąpiły w projektach i obiektach zrealizowanych. I wreszcie autor stawia nam pytanie jak fortyfikacje pruskie sprawdziły się w trakcie wojny francusko – pruskiej 1806-1807.

Rozrost terytorialny Prus i jego konsekwencje

Na przełomie XVIII i XIX w. Prusy rozrosły się terytorialnie, zagarniając wielkie obszary Rzeczypospolitej.  Zgodnie z ówczesną strategią terytorium państwa musiało być bronione zarówno silną armią polową, jak i twierdzami. Twierdzami, będącymi bazami logistycznymi i wielkimi obozami dla wojska. W konsekwencji, Zgodnie z tym zamierzeniem,  Prusacy chcieli pokryć systemem twierdz całe terytorium państwa.  Za myślą, niejednokrotnie oryginalną, nie poszedł jednak czyn, twierdz nie zbudowano – w większości pozostały one na papierze. Pomysł na tę książkę pojawił się w trakcie pisania poprzedniej, omawiającej rozwój fortyfikacji za rządów Fryderyka Wielkiego, wydanej w 2013 r.  W trakcie wstępnych kwerend autor znalazł projekty z przełomu XVIII i XIX wieku, dotyczące twierdz pruskich, które nigdy nie zostały wzniesione.

Twierdze z papieru: teoretyczne dywagacje, czy fundament przyszłej szkoły fortyfikacji?

Pomysły pozostały papierze a zmiany geopolityczne po wojnach napoleońskimi, spowodowały, że  projekty twierdzy w Warszawie, Szczytnie czy też Modlinie, nie miały szansy realizacji. Nie oznacza to jednak, że te niezrealizowane projekty były błędne i nie miały wpływu na rozwój architektury obronnej. Wręcz przeciwnie, wiele z nich zawierało sensowne pomysły, które później, czasem w nieco zmienionej formie, zrealizowano. Świetnym przykładem jest…twierdza Modlin. Prusacy uznali to miejsce za dobrą lokalizację jednej z nowych warowni. Zalety tego miejsca dostrzegli Francuzi, którzy zaczęli budowę tej warowni, a potem Rosjanie, którzy ją ukończyli.

Pozycja oparta o bogaty materiał źródłowy,  wzbogacona przeszło sto ilustracji, szkiców i map, przypisy, słowniczek i indeksy oraz kolorową wkładkę.”

Książka wydana nakładem wydawnictwa Tetragon.