Petr Jokes : Czesi. Przewodnik po historii narodu i państwa

Petr Jokes : Czesi. Przewodnik po historii narodu i państwa

„Czesi. Przewodnik po historii narodu i państwa to książka, która nie tylko przedstawia polskiej publiczności historię Czech, ale również (a może nawet przede wszystkim) pokazuje, jak tę historię postrzegają sami Czesi. Dlatego, prócz uwzględnienia polskiego (oraz szerszego: środkowoeuropejskiego, europejskiego i światowego) kontekstu, akcenty rozłożone zostały na podstawie czeskiego punktu widzenia. Oto podróż po dziejach kraju od czasów najstarszych i pojawienia się pierwszych ludzi na terytorium Czech aż do podziału Czechosłowacji i powstania Republiki Czeskiej 1 stycznia 1993 roku.

ISBN 978-83-7730-439-6, format B5, s. 416, wyd. I, Kraków 2020

SPIS TREŚCI

Wstęp, czyli to, czego autor właściwie nie chciał pisać……………. 17
Kraj w środku Europy………………………………………………………… 19
O czasach najstarszych……………………………………………………….. 21
Pierwsi ludzie na terytorium Czech • „Łowcy mamutów” • Neolityczne
nowinki • Epoka brązu • Epoka żelaza • Celtowie
• Germanie i Rzymianie
Przychodzą Słowianie………………………………………………………….26
Mit o praojcu Czechu • Przyjście Słowian • Awarowie • Państwo
Samona • Bitwa pod Wogastisburgiem • Zmiany w społeczeństwie
słowiańskim w VIII wieku • Upadek państwa Awarów
Wielkie Morawy………………………………………………………………….29
Pierwsze księstwa słowiańskie w Europie Środkowej • Pojawia
się chrześcijaństwo • Mojmir i Pribina • Misja Cyryla
i Metodego
• „Złodzieje owieczek” • Sukces w Rzymie • Tron
obejmuje Świętopełk • Metody uwięziony przez biskupów frankońskich
• Powrót Metodego • Śmierć Metodego i wygnanie jego
uczniów • Mojmir II następcą Świętopełka • Najazdy węgierskie
i upadek Wielkich Moraw
Awans Czech………………………………………………………………………40
Czechy usamodzielniają się • Podział Czech na plemiona, dynastia
Przemyślidów • Święty Wacław • Śmierć świętego Wacława
i jego kult • Bolesław I Srogi • Bitwa na Lechowym Polu • System
grodowy • Ślub Dobrawy i Mieszka • Bolesław II Pobożny
i założenie biskupstwa w Pradze • Biskup Wojciech • Wymordowanie
Sławnikowiców • Emigracja i śmierć biskupa Wojciecha
XI wiek: kryzys i nowe perspektywy…………………………………….50
Zmiany w Europie Środkowej w czasach ok. roku 1000 • Kryzys
państwa czeskiego po śmierci Bolesława II • Walki o tron
• Ponowna stabilizacja Czech zasługą księcia Oldrzycha
• Powstanie klasztoru w Sázavie • Rządy Brzetysława I • Najazd
na Gniezno w 1038 roku • Statuty Brzetysława • Książę Spycigniew
i „wygnanie Niemców” • Wratysław I, pierwszy czeski
król • Konflikt Wratysława z bratem Jaromirem i odnowienie
biskupstwa w Ołomuńcu
XII wiek: coraz bliżej Europy……………………………………………….58
Utrata stabilności państwa po śmierci Wratysława I • Władysław
I i osłabienie zasady senioratu • Walka o tron po śmierci
Władysława I • Zwycięstwo Sobiesława I w bitwie pod Chlumcem
i jego znaczenie • Władysław II, drugi czeski król • Czeski
udział w walkach Fryderyka Barbarossy z Mediolanem • Zmiany
cywilizacyjne w Czechach XII wieku: rozmach życia zakonnego,
kontakty z Ziemią Świętą, kolonizacja wewnętrzna • Walki
o tron po rezygnacji Władysława II • Powstanie Marchii Moraw
• Ugoda między Władysławem Henrykiem i Przemysłem Ottokarem
kończy okres walk o tron
Nadchodzi stulecie wielkich zmian……………………………………….66
Przemysł I Ottokar wykorzystuje konflikty w Niemczech • Czechy
królestwem • Złota Bulla Sycylijska • Zmiany cywilizacyjne
za czasów Przemysła I Ottokara: zakładanie miast, formowanie
się szlachty, przyspieszenie procesu kolonizacji • Osadnicy niemieccy
• Rozwój górnictwa • Biskup praski Andrzej i jego walka
o emancypację Kościoła • Rządy Wacława I: modernizacja kraju
dalej trwa • Najazd mongolski • Opanowanie ziem austriackich
Król żelazny i złoty……………………………………………………………..77
Założycielska pasja Przemysła II Ottokara • Zaangażowanie
króla w Prusach i na Litwie • Ciąg dalszy sporu o dziedzictwo
Babenbergów; bitwa pod Kressenbrun • Rozwód i nowy ślub
króla • Konflikt ze szlachtą • Konflikt z Rudolfem Habsburgiem
• Przegrana wojna 1276 roku • Bitwa na Morawskim Polu
i śmierć Przemysła II Ottokara • „Złe lata”
Powrót króla………………………………………………………………………85
Czeska szlachta w roli obrońcy państwa • Powrót królewicza
Wacława do Czech • Wzlot i upadek Zawiszy z Falkensztejnu
• Koronacja Wacława II • Wacław II i Polska • Fenomen Kutnej
Hory i reforma monetarna • Ciekawe zainteresowania króla
i próba założenia uniwersytetu • Fiasko polityki Wacława II
na Węgrzech • Imponujące zwycięstwo nad królem Albrechtem
i śmierć Wacława II • Krótkie rządy Wacława III
Czasy Jana Luksemburczyka……………………………………………….93
Poszukiwanie króla po wymarciu Przemyślidów • Henryk
Karyncki i Rudolf Habsburg • Królem Jan Luksemburczyk
• Problemy nowego króla w Czechach • Umowy z Domažlic
• „Nikt nie załatwi swojej sprawy bez czeskiego króla” • Kontynuacja
czeskiej ekspansji na Śląsku • Losy królewicza Karola
• „Włoska signoria” Luksemburgów • Spotkanie w Meranie
roku 1333 i powrót następcy tronu do Czech
Ojciec ojczyzny……………………………………………………………………99
Królewicz wzmacnia władzę królewską • Założenie arcybiskupstwa
w Pradze i budowa nowej katedry • Karol wybrany na
króla Niemiec • Śmierć króla Jana w bitwie pod Crécy • Śmierć
Ludwika Bawarskiego • Karol królem czeskim i niemieckim
• Założenie uniwersytetu i Nowego Miasta w Pradze • Karlštejn
• Nowe księgi ziemskie • Złota Bulla dla Niemiec • Maiestas
Carolina • Charakter polityki Karola IV; Praga jako centrum
Rzeszy
Koniec pięknych czasów……………………………………………………. 107
Koniec epoki Karola IV • Wielka schizma zachodnia
• Śmierć Karola IV • Wacław IV: mocne i słabe strony nowego
króla • Konflikt króla z arcybiskupem Janem z Jensztejnu
• Król otacza się mieszczanami i drobną szlachtą
W stronę burzy………………………………………………………………… 112
Tragiczny finał konfliktu króla z arcybiskupem: śmierć Jana
z Pomuka • „Jednota pańska” i pierwsza niewola króla • Mord
na Karlštejnie • Detronizacja Wacława IV w Niemczech • Nowa
eskalacja konfliktów wewnętrznych, druga niewola króla • Brak
bezpieczeństwa, klimat niepewności w społeczeństwie
Jan Hus…………………………………………………………………………… 117
Prekursorzy Husa • Pochodzenie i młodość przyszłego reformatora
• Sytuacja na uniwersytecie praskim pod koniec XIV wieku
• Wpływ Jana Wiklefa • Hus kaznodzieją w Kaplicy Betlejemskiej
• Konflikt na uniwersytecie i jego rozwiązanie: dekret
kutnohorski 1409 roku • Hus oskarżony przed papieżem • Hus na
soborze w Konstancji • Śmierć Husa na stosie 6 lipca 1415 roku
• Reakcja Czechów: powstanie ruchu husyckiego • Pielgrzymki
na góry, wzrost egzaltacji religijnej • Wybuch rewolucji: pierwsza
defenestracja praska i śmierć Wacława IV
W imię kielicha………………………………………………………………… 130
Husyci przejmują kontrolę nad Pragą • Cztery artykuły praskie
• Założenie Táboru • Pierwsza krucjata przeciw husytom
i jej porażka • Sejm w Čáslaviu • Fiasko drugiej krucjaty przeciw
husytom • Konflikty między husytami po porażce drugiej
krucjaty • Śmierć Žižki • Prokop Golý następcą Žižki • Husyci
przenoszą walki na terytorium wroga • Klęski krucjat pod
Tachovem 1427 roku i pod Domažlicami 1431 roku • Husyci
na soborze w Bazylei • Porażka radykałów pod Lipanami
1434 roku • Kompaktaty
Husycki król…………………………………………………………………….. 141
Krótkie panowanie Albrechta Habsburga • Władysław Pogrobowiec
• Wschodnioczeski landfryd i Jerzy z Podiebradów
• Jerzy z Podiebradów zarządcą ziemskim • Śmierć Władysława
Pogrobowca i wybór Jerzego na króla • Konflikt króla
Jerzego z papieżem • Wojna z Maciejem Korwinem • Śmierć
Jerzego i sukcesja Jagiellonów
Jagiellonowie w Czechach…………………………………………………. 144
Rządy Władysława II Jagiellończyka • Czechy „wracają do Europy”;
gotyk władysławowski i początki renesansu • Rozruchy
w Pradze 24 września 1483 roku • Pokój kutnohorski 1485 roku
• Konflikt szlachty z miastami • Władysławowski porządek
ziemski • Ugoda świętowacławska • Ludwik Jagiellończyk
• Katastrofa pod Mohaczem 1526 roku
Pierwsi Habsburgowie………………………………………………………. 155
Umowy wiedeńskie z roku 1515 • Ferdynand I królem Czech
i Węgier • Pojawienie się reformacji • Walki z Turkami: sułtan
oblega Wiedeń i zajmuje Budę • Konflikt stanów czeskich
z Ferdynandem w roku 1547 • Sobór trydencki: katolicyzm kontratakuje
• Rządy Maksymiliana II, „Czeska konfesja”
Praga magiczna……………………………………………………………….. 163
Rudolf II • Praga stolicą cesarstwa • Stronnictwo hiszpańskie
• Niepowodzenia Rudolfa II i List majestatyczny • Kolejne niepowodzenia
Rudolfa II i jego śmierć • Rządy Macieja Habsburga
i sprawa sukcesji • Ferdynand Styryjski
„Ohydna rebelia”………………………………………………………………. 168
Spór o kościoły w Broumowie i Hrobie • Zjazd stanów niekatolickich
w Pradze w maju 1618 roku • Druga defenestracja praska:
wybuch powstania • Rząd trzydziestu dyrektorów • Słabe strony
powstania • Fryderyk z Palatynatu czeskim królem • Bitwa
na Białej Górze i porażka powstania
Po Białej Górze………………………………………………………………….174
Znaczenie klęski na Białej Górze • Ukaranie uczestników
powstania • Konfiskaty i ich beneficjenci • Wojna toczy się
dalej • Sukcesy Wallensteina • Odnowiony porządek ziemski
• Wygnanie protestantów • Koniec pierwszego generalatu Wallensteina
• Do wojny przystępuje Szwecja • Drugi generalat
Wallensteina • Bitwa pod Lützen • Upadek Wallensteina i jego
śmierć • Następstwa upadku Wallensteina • Kontrofensywa
strony katolickiej i pokój praski w roku 1635 • Ostatnie lata
wojny trzydziestoletniej • Oblężenie Pragi w roku 1648 • Pokój
westfalski
„Mroki”……………………………………………………………………………. 185
Rekatolizacja, jej sukcesy i porażki • Epoka baroku • Jeszcze
o charakterze zmian w wyniku Białej Góry • Napięcia społeczne
po wojnie trzydziestoletniej • Wojny z Turkami • Zmiany
gospodarcze: zakładanie manufaktur • Sankcja pragmatyczna
i jej konsekwencje
Pod berłem Marii Teresy…………………………………………………… 197
Wojna o sukcesję austriacką • Utrata Śląska i Ziemi Kłodzkiej
• Wojna siedmioletnia • Zwycięstwa Austriaków pod Kolínem
i Domašovem • Następstwa utraty Śląska
Reformy Marii Teresy i Józefa II……………………………………….. 201
Reforma szkolnictwa • Rewolucja cywilizacyjna: wprowadzenie
obowiązku szkolnego • Problem poddaństwa osobistego
• Powstanie chłopskie we wschodnich Czechach w roku 1775
• Zniesienie poddaństwa osobistego • Patent tolerancyjny
• Kasata części klasztorów, konflikt Józefa II z papieżem i jego
polityka wyznaniowa • Reforma podatkowa • Zmęczenie społeczeństwa
reformami i rządy Leopolda II • Austria a wojny
napoleońskie
W wirach odrodzenia…………………………………………………………209
Fenomen Odrodzenia narodowego • Sytuacja języka i narodu
czeskiego w XVII i XVIII wieku • Josef Dobrovský i jego zasługi
• Czeska kultura na przełomie XVIII i XIX wieku i znaczenie
teatru • „Etap Dobrovskiego” i „etap Jungmanna” • Josef
Jungmann • Bale i sentymentalne piosenki, czyli wojna o duszę
narodu w czasach drobnomieszczańskiej idylli • Rękopisy • Znaczenie
Rękopisów i ich autorstwo
A jednak polityka………………………………………………………………220
Polityczne aspekty Odrodzenia • Sympatie prorosyjskie • Reakcje
na powstanie listopadowe w Polsce • Karel Hynek Mácha
• Zmiany w społeczeństwie: industrializacja i migracja do miast
• Pierwsze protesty robotnicze • František Palacký i Karel
Havlíček Borovský • Repeal
Rewolucyjne lata 1848–1849………………………………………………226
Wybuch Wiosny Ludów w Europie i w Austrii • Zebranie w Łaźni
świętego Wacława • Komitet świętowacławski • Sytuacja
w państwie Habsburgów komplikuje się: wypadki na Węgrzech
• Parlament Frankfurcki • Palacký pisze do Frankfurtu • Konflikty
między narodami Austrii • Zjazd słowiański • Drogi
Czechów i Niemców zaczynają się rozchodzić • Powstanie w Pradze
• Zniesienie pańszczyzny • Konserwatyści kontratakują:
Jelačić i Radecký • Październikowe powstanie w Wiedniu i jego
upadek • Cesarzem Franciszek Józef I • Rozwiązanie parlamentu
i konstytucja oktrojowana • Porażka rewolucji na Węgrzech
• Spisek majowy • Samotna walka Karla Havlíčka Borovskiego
i jego zesłanie
Absolutyzm Bacha…………………………………………………………….236
Powrót do absolutyzmu • Rozwój gospodarczy • Charakter
reżimu Bacha • Zesłanie i śmierć Karla Havlíčka Borovskiego
• Almanach Máj • Upadek systemu bachowskiego
Czechy w ramach Austrii 1860 –1867………………………………….239
W stronę demokracji: Patent lutowy • Czesi korzystają ze swobód
obywatelskich • Sokół • Staroczesi i młodoczesi • Napięcie między
Austrią i Prusami • Wojna prusko-austriacka w roku 1866
• Polityka austriacka po przegranej wojnie • Ugoda austro-węgierska
• Konstytucja grudniowa i wprowadzenie dualizmu
Czeska reakcja na dualizm………………………………………………..245
Rozczarowanie Czechów • „Obozy ludu” • Projekt Artykułów
fundamentalnych i jego upadek • Okres pasywnej opozycji
• „Polityka okruszków” • Czeskie sukcesy: podział uniwersytetu
i politechniki, rozwój nauki, sztuki i przemysłu • Ruch robotniczy
i powstanie partii socjaldemokratycznej • Walka o Rękopisy
Przed Wielką Wojną…………………………………………………………. 252
Pozycja Czechów w ramach Austro-Węgier przed I wojną światową
• Konflikt czesko-niemiecki • Punktacje • Rozporządzenia
językowe Badeniego • Pakt morawski • Tomáš Garrigue Masaryk
• Afera Hilsnera • Proces zagrzebski • Współpraca Czechów
ze Słowakami i narodami południowosłowiańskimi.
Wielka Wojna…………………………………………………………………… 261
Wybuch I wojny światowej • Stosunek Czechów do wojny
• Represje wobec Czechów • Masaryk rozpoczyna walkę przeciw
Austro-Węgrom • Sukcesy „akcji zagranicznej” • Legiony
czechosłowackie • Śmierć Franciszka Józefa I • Polityka cesarza
Karola I • Kryzys w zaopatrzeniu • Apel pisarzy czeskich
z maja 1917 roku • Deklaracja z 6 stycznia 1918 roku • Agonia
Austro-Węgier • Ogłoszenie niepodległości
Początki Pierwszej Republiki…………………………………………….. 271
Rodzi się nowe państwo • Deklaracja Martinska • Opanowanie
Słowacji • Opanowanie terenów niemieckich • Spór z Polską
o Śląsk Cieszyński • Przyłączenie Rusi Podkarpackiej • Problemy
związane z nowymi granicami
Burzliwe lata 1918–1920…………………………………………………… 278
Rewolucyjne Zgromadzenie Narodowe • Detronizacja Habsburgów
• Śmierć Štefánika • Rząd koalicji ogólnonarodowej
• Trudne następstwa wojny • Nowa waluta: korona czechosłowacka
• Reformy społeczne • Wybory samorządowe • Vlastimil
Tusar premierem • Fala nastrojów rewolucyjnych i problem
transportów do Polski • Rozruchy w grudniu 1920 roku • Założenie
Komunistycznej Partii Czechosłowacji
Złote lata dwudzieste…………………………………………………………284
Stabilizacja Czechosłowacji • Sojusz z Francją i Mała Ententa
• Osłabienie międzynarodowej pozycji państwa: Rapallo, Locarno
• Aktywizm niemiecki • Rozdrobnienie sceny politycznej
• Znaczenie „Zamku” • Skomplikowana struktura narodowościowa
państwa • Przykłady nacjonalizmu czeskiego • Spory
czesko-słowackie i czechosłowakizm • Pozytywne strony współżycia
czesko-słowackiego
Lata przełomu…………………………………………………………………..293
Rozwój kultury czeskiej w czasie Pierwszej Republiki • Afera
Tuki • Bolszewizacja Komunistycznej Partii Czechosłowacji
• Wielki kryzys • Radykalizacja ludności: Słowacy • Radykalizacja
ludności: Niemcy • Sudetendeutsche Partei i Konrad Henlein
• Wyborcze zwycięstwo SdP 1935 roku • Układ sojuszniczy ze
Związkiem Radzieckim i Francją • Czechosłowacja polem walki
z nazizmem: przypadki Teodora Lessinga i Rudolfa Formisa
Walka o przeżycie…………………………………………………………….. 301
Dymisja prezydenta Masaryka • Wybory nowego prezydenta:
blok grudniowy i jego porażka • Prezydentura Beneša: przygotowania
do wojny • Kryzys w Partii Sudetoniemieckiej i nieudany
kompromis czesko-niemiecki • Anszlus Austrii • Program karlowarski
• Mobilizacja majowa • Misja Runcimana • Czwarty
plan • Próba powstania Niemców sudeckich • Spotkanie w Berchtesgaden
• Ultimatum z 19 września 1938 roku • Przyjęcie
ultimatum i upadek rządu Hodžy • Współpraca Hitlera z Polską
i Węgrami • Spotkanie w Godesbergu • Mobilizacja wrześniowa
• Konferencja w Monachium • Kapitulacja
Druga Republika……………………………………………………………… 317
Kampania Hitlera przeciw Czechosłowacji się nie kończy • Zmiana
klimatu politycznego w państwie • Ograniczenie liczby partii
politycznych • Rząd Rudolfa Berana • Autonomia dla Słowacji
• Prezydentem Emil Hácha • Powstanie Republiki Słowackiej
• Okupacja reszty Czechosłowacji
Pod protektoratem Hitlera…………………………………………………323
Utworzenie Protektoratu Czech i Moraw • Wspólnota Narodu
• Ruch oporu • Emigracja niepodległościowa • Demonstracje
w Pradze jesienią 1939 roku i odwet nazistów • Centralne
Dowództwo Krajowego Ruchu Oporu • Czeski i słowacki udział
w walkach na Zachodzie • Rozwój ruchu oporu i zastąpienie protektora
von Neuratha przez Reinharda Heydricha • „Sukcesy”
Heydricha • Zamach na Heydricha • Heydrichiada • Współpraca
czechosłowacko-radziecka • Sytuacja na Słowacji • Słowackie
Powstanie Narodowe • Operacja karpacko-dukielska • Czeski
ruch oporu w defensywie
Koniec wojny…………………………………………………………………….339
Odnowienie państwa na terenach wyzwolonych • Utrata Rusi
Podkarpackiej • Idea wygnania Niemców i Węgrów • Nowy
system polityczny • Program koszycki • Skład nowego rządu
• Sytuacja w protektoracie pod koniec wojny • Powstanie w protektoracie
• Walki w Pradze • Wyzwolenie
Dziwna demokracja…………………………………………………………..345
Cienie wyzwolenia: zemsta na Niemcach • Pozycja Słowacji
• Dekrety retrybucyjne • Nacjonalizacja • Front Narodowy
• Wysiedlenie Niemców • Wybory w maju 1946 roku • Komuniści
dążą do przejęcia władzy • Stalin zakazuje Czechosłowacji
przyjęcia Planu Marshalla • „Mały pucz” na Słowacji
Praski pucz………………………………………………………………………353
Konflikt sił demokratycznych z komunistami w rządzie • Dymisja
części ministrów • Walka o sposób rozwiązania kryzysu
• Milicje Ludowe • „Komitety działania” w drodze po władzę
• Bierność demokratów • Zwycięstwo komunistów
W mrokach stalinizmu………………………………………………………356
Wybory w maju 1948 roku • Nowa konstytucja i dymisja prezydenta
Beneša • Terror komunistów • Procesy polityczne: Milada
Horáková, Heliodor Píka i inni • Rewolucja pożera swoje dzieci:
Rudolf Slánský • Bilans terroru • Emigracja • Problemy
gospodarcze
W mrokach poststalinizmu………………………………………………..362
Reforma waluty w roku 1953 • Czechosłowacka wersja „odwilży”
• Antonín Novotný pierwszą osobą w państwie • Konstytucja
z roku 1960 • Sytuacja szarego człowieka poprawia się
Dyskretny urok lat sześćdziesiątych……………………………………365
Względna liberalizacja reżimu w latach sześćdziesiątych • Tchórze
Škvoreckiego • Nowa Fala i sukcesy czechosłowackiego kina
• Frakcja reformatorska w KPCz • IV zjazd Związku Pisarzy
Czechosłowackich w roku 1967 • Wydarzenia strahovskie • Alexander
Dubček pierwszym sekretarzem KPCz
Praska Wiosna………………………………………………………………….369
Rozpoczęcie reform • Rząd Oldřicha Černíka • Program działania
• Zniesienie cenzury i aktywizacja społeczeństwa • Niepokój
„bratnich partii” • Dwa tysiące słów • Rosnące napięcie na linii
Praga–Moskwa • Inwazja Układu Warszawskiego
Okupacja…………………………………………………………………………. 373
Protesty przeciw okupacji i krach planów okupanta • Rozmowy
w Moskwie i protokół moskiewski: kapitulacja ekipy Dubčeka
• Degrengolada obozu reform • Federalizacja państwa • Samospalenia
Jana Palacha i innych • Wydarzenia hokejowe • Gustáv
Husák pierwszym sekretarzem • Demonstracje w sierpniu
1969 roku • Represje przeciw zwolennikom reform • Znaczenie
wydarzeń z lat 1968–1969.
Wnioski ponad wszystko…………………………………………………….380
Wnioski z wydarzeń kryzysowych po XIII zjeździe KPCz • Życie
na emigracji • Społeczność dysydentów • Karta 77 i reakcja
reżimu na nią • Kryzys bloku wschodniego • Reformy Gorbaczowa
w ZSRR
Zmierzch i upadek dyktatury……………………………………………..385
Dylematy kierownictwa KPCz • Miloš Jakeš sekretarzem
generalnym • Aktywizacja społeczeństwa • Lidové noviny
• Demonstracje w Bratysławie i Pradze • Miedzynarodowa izolacja
kierownictwa KPCz • Tydzień Palacha • Petycja Kilka
zdań • Demontaż komunizmu w Polsce i na Węgrzech • Pobicie
uczestników manifestacji 17 listopada 1989 roku w Pradze
• Strajk w teatrach i na uczelniach • Masowe demonstracje
• Forum Obywatelskie i Społeczeństwo Przeciwko Przemocy
• Rząd Mariana Čalfy • Václav Havel prezydentem
W nowej rzeczywistości…………………………………………………….. 391
Zmiany w polityce i społeczeństwie • Pierwsze wolne wybory
• Prywatyzacja • Problemy w stosunkach czesko-słowackich
• Rozpad OF a VPN, formowanie nowych partii politycznych
• Wybory w czerwcu 1992 roku • Kryzys w stosunkach czesko-
-słowackich • Podział Czechosłowacji • Powstanie Republiki
Czeskiej 1 stycznia 1993 roku
Spis wykorzystanej literatury…………………………………………….397
Pochodzenie zdjęć…………………………………………………………….. 401
Indeks osobowy…………………………………………………………………403″

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Avalon.