MONITOR HISTORYCZNY Przegląd nowości wydawniczych literatury historycznej

Robert F. Barkowski : Kijów 1018

“14 sierpnia 1018 roku wielki i bogaty Kijów, stolica Rusi, otworzył bramy przed wojskiem polskim i poddał się Bolesławowi Chrobremu. Wydarzenie to było ukoronowaniem błyskawicznej wyprawy kijowskiej polskiego księcia. Oficjalnie za powód wyprawy podano chęć ponownego osadzenia na tronie kijowskim wygnanego uprzednio starszego brata Jarosława, a zięcia Chrobrego, Światopełka oraz uwolnienie z ruskiej niewoli żony wygnańca, nieznanej z imienia córki polskiego władcy. Polskie siły zbrojne wspomagane kontyngentami...

Marek Gajewski, Adam Dobroński : Białystok 1920

“To kolejna książka z serii popularnych publikacji poświęconych bitwom wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. 28 lipca 1920 r. prący na zachód bolszewicy zajęli Białystok. Zainstalowali w nim Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski z Marchlewskim, Dzierżyńskim i Konem na czele, który po zajęciu Warszawy miał się stać rządem Polskiej Republiki Rad. Wkrótce karta wojny odwróciła się i w efekcie polskiej kontrofensywy 22 sierpnia brawurowym nocnym atakiem zajął miasto 1. pułk...

Witold J. Ławrynowicz : Amiens 1918

“Wielka Wojna trwała już cztery lata i zdawała się nie mieć końca. Zginęły miliony żołnierzy, wystrzelono dziesiątki milionów pocisków artyleryjskich i niezliczoną ilość amunicji karabinowej, wypuszczono tony gazów trujących, a końca wojny nie było widać. Kolejne bitwy przesuwały front o kilka, kilkanaście, czasem kilkadziesiąt kilometrów w tę lub tamtą stronę, ale żadna ze stron wojujących nie była w stanie uzyskać decydującego zwycięstwa. Zarówno Państwa Centralne jak też...

Jakub Staszak : Rawicz 1919

“Czyn zbrojny powstania wielkopolskiego nie ma szczęścia w trafianiu do zbiorowej świadomości Polaków. O ile legionowa maciejówka czy błękitny mundur armii Hallera są dość powszechnie znane, to przybrana biało-czerwoną rozetką feldmyca czy późniejsza wielkopolska rogatywka wciąż muszą przebijać swą drogę do narodowej pamięci. Podobnie jest z powstańczymi bitwami. Trwające ponad półtora miesiąca walki, w których uczestniczyła artyleria i pociągi pancerne, ciągle nie są powszechnie znane, a nierzadko...

Piotr Żurek : Słowenia w walce o niepodległość (1980–1992). Wyjść z cienia Jugosławii

“Monografia ta jest kontynuacją książki Słowenia pod rządami Tity (1945–1980). W cieniu Jugosławii (Kraków 2017) i stanowi z nią spójną całość. Wszystkie prace naukowe autora dotyczące Słowenii powstały w ramach badań prowadzonych na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (ATH). Zasadniczym zamiarem niniejszej publikacji było przedstawienie dziejów Słowenii w okresie rozpadu Jugosławii. Tutaj początkową cezurę wyznacza data śmierci Josipa Broz Tity, a końcową moment secesji, wojny dziesięciodniowej...

Jerzy Łojek : Pisma wybrane. Wiek XVIII. Część I. Polityka zagraniczna Sejmu Wielkiego

“Głównym polem zainteresowań Jerzego Łojka jako historyka był polski wiek XVIII. „Stulecie świateł” przyniosło wielką tragedię Rzeczypospolitej – unicestwionej w myśl zasad rozbioru „całkowitego, ostatecznego i nieodwołalnego”, jak głosiła preambuła do antypolskiej tajnej konwencji prusko-rosyjskiej z 9 stycznia 1797 roku. Dlaczego tak się stało? Czy bieg wypadków był nieunikniony? Co o tym wszystkim może powiedzieć historyk? Interpretacja Łojka wciąż wywołuje spór wśród historyków. Wznowienie jego prac Geneza i upadek...

Damian K. Markowski : Dwa powstania. Bitwa o Lwów 1918

“Duchowa stolica ziem polskich w ogniu walk Pasjonująca historia dramatycznej bitwy o wielonarodowy Lwów Pierwszego listopada 1918 roku we Lwowie wybucha powstanie zbrojne koordynowane przez tajny Ukraiński Komitet Wojskowy. Skierowane jest bezpośrednio przeciwko upadającym władzom austriacko-węgierskim, jednak nie mniej ważnym celem staje się udaremnienie zajęcia Lwowa przez polskie władze. W obronie polskich interesów występują samorzutnie pojedyncze grupy wojskowych oraz ochotników cywilnych. Miasto staje się terenem zaciętej walki,...

Ryszard Kaczmarek : Powstania śląskie 1919-1920-1921

“Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków. Ryszard Kaczmarek, niezrównany znawca historii Ślązaków, określa...

Kazimierz Sokołowski : Dziennik 1920

“Dziennik 1920 ukazuje słowami dziewiętnastolatka obyczajowość polskiej inteligencji sprzed stu lat. Jest niezwykłym świadectwem postrzegania odpowiedzialności wobec Ojczyzny, prawdziwą lekcją patriotyzmu, bardzo potrzebną nam wszystkim – współczesnym Polakom. […] Dziennik pokazuje z jednej strony dziewiętnastolatka sprzed prawie wieku podobnego, w pewnym stopniu, do współczesnego młodego chłopca, z drugiej natomiast człowieka znacznie bardziej dojrzałego – prawdziwego patriotę, dla którego Ojczyzna jest największą wartością. Szczęśliwy bieg historii sprawił, że dzisiaj młodzież...

Janusz Małłek : Historia Norwegii (do roku 1814)

“„Historia Norwegii (do roku 1814)” to pierwsza na polskim rynku wydawniczym akademicka książka poświęcona dziejom tego kraju. To poniekąd także duża część historii całej Skandynawii, gdyż na przestrzeni wieków Norwegia niejednokrotnie dzieliła wspólną historię z Islandią, Danią i Szwecją. Autor wychodzi od pradziejów Norwegii, przedstawia wyprawy wikingów, początki państwa norweskiego, walki o utrzymanie jedności państwa czy proces chrystianizacji. Następnie omawia dzieje monarchii, wojen domowych, unii politycznych oraz...