Persowie. Epoka wielkich królów : Lloyd Llewellyn-Jones (recenzja)

Persowie. Epoka wielkich królów : Lloyd Llewellyn-Jones (recenzja)

Persowie, jakoś bardzo dużo przekrojówek o ich historii w Polsce nie wydano, kojarzę tylko wiekowe opracowanie Olmsteada oraz nowsze Bogdana Składanki. Dlatego bardzo ucieszyłem się z książki, która ukazała się nakładem wydawnictwa Rebis. Zapoznałem się z kilkoma opiniami na jej, na które natknąłem się w internecie i z częścią z nich się nie zgadzam. Może najlepiej już na wstępie wytłumaczyć moją odmienną opinię na temat opisywanej pracy. Książka, której motywem przewodnim jest danie Persom głosu przy opisaniu ich historii, wbrew sporej części opinii, na które się natknąłem, nie pomija źródeł greckich. Takie głosy mogły wynikać z nieprzeczytania książki, lub bardzo pobieżnej jej lektury. Naprawdę, czytając wnikliwie pracę, często natkniemy się na cytat lub nawiązanie do słów ojca historii, Herodota. Te nie prawdziwe opinie dosyć zabawnie współbrzmią z tym, iż władcy Persji mienili się najwyższymi ziemskimi wrogami Arymana, walczyli z kłamstwem.

Książka „Persowie”, została wydana w ramach serii „Historia” i zachowuje jej standardy. Mamy więc twardą oprawę, obwolutę,  czcionkę, która nie męczy oczu oraz trochę barwnych ilustracji, całkiem dobrze zresztą dobranych.

O czym jest opisywana książka ? O Persji, tej starożytnej. Można by było na tym zakończyć ten fragment tekstu, ale taka odpowiedź ani nie byłaby wyczerpująca, ani nawet w pełni prawdziwa. Może nietypowo zacznę od końca. Dosyć nieoczekiwanie dobre wrażenie wywarła na mnie lektura końcówki książki poświęconej recepcji starożytnej Persji w poźniejszych czasach w państwie Partów, w Iranie do czasów nam współczesnych. O dziwo we współczesnym Iranie, starożytna Persja ma pewne znaczenie polityczne. Również ciekawy był początek, z jej szkicem o orientalizmie. Przyznaję, że nie śledzę pewnych nowych trendów w nauce i było to dla mnie dosyć odkrywcze, chociaż nie powinno. Kultura, wychowanie i środowisko, w którym się obracamy, mają przecież wpływ na nasze postrzeganie rzeczywistości i jej opisywanie. Obecnie produkuje się tony intelektualnych śmieci, ale pewne rzeczy są wartościowe i takim jest przypomnienie, jaką wagę ma to, kim jest autor dla dzieła.

Główną treścią książki jednak nie jest krytyka orientalizmu, opis kłopotów ajatollahów ze starożytną Persją czy opowieść o szalonej imprezie ostatniego szacha Iranu. rzecz jasna treść skupia się na historii starożytnej Persji. Zanim przejdziemy do historii powstania Imperium, zapoznamy się z historią terenów, na których zrodziła się Persja. Dowiemy się także o samych Persach sprzed okresu uformowania się ich państwa. Spory rozdział poświęcony jest Cyrusowi II, twórcy potęgi Persji. Jednak ciekawszy był dla mnie rozdział o tym, jak Achemenidzi przęjeli państwo perskie, a z samego Cyrusa uczynili Achemenidę. Kwestie propagandy, powoływania się na Cyrusa, Ahurę Mazdę są wyraźnie zaznaczone w treści. Pewnych analogii do XX-wiecznej historii można się dopatrzyć czytając te „propagandowe” fragmenty. Duże wrażenie wywarła na mnie lektura części poświęconej niewolnictwu w Persji. Jak to w dosyć ogólnym opracowaniu, autor opisując różne aspekty państwa perskiego, powoli podąża po linii czasu, aż do końca istnienia Imperium. Poznawszy kulturę państwową Persów, w tym bardzo ważną rolę kobiet, można łatwo sobie wytłumaczyć pewnie zachowania Dariusza III, między innymi rozpaczliwą niemal próbę wykupienia matki od Aleksandra III. 

Lektura sprawiła mi dużo przyjemności, oraz zachęciła do pogłębienia wiedzy na temat Persji. Zapewne w pierwsej kolejności sięgnę po Olmsteada, mam w domu, a jeszcze nie czytałem. 

„Persowie.Epoka wielkich królów” ma duży walor poznawczy, dla osób nieobeznanych z tematem, jest dobrze napisana. Spora bibliografia pozwoli znaleźć ciekawe dalsze lektury dotyczące tematów, które nas szczegolnie zainteresowały. W opracowaniu znajduje się przydatny słownik postaci, o których czytamy w trakcie lektury, przypisy bywają również interesujące, na szczęście nie ograniczają się tylko do wskazania książki lub artykułu, z którego zaczerpnięto daną myśl. Samą książkę jak najbardziej polecam.

Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Rebis.

Strona wydawnictwa.

Bardzo dziękujemy wydawnictwu Rebis, za przekazanie egzemplarza recenzenckiego.